تصویر طبیعت در غزلیات مولوی

نویسندگان

فاطمه کلاهچیان

fateme kolahchian نادیا حیدری نیا

nadia heydariniya

چکیده

یکی از کارآمدترین ابزار برای توضیح مفاهیم عرفانی، «تصویر» است. تجربیات وصف ناپذیر روحانی و امور ناشناختۀ عارفانه، به وسیلۀ تصاویر ادبی قابلیت تجسّم و انتقال می­یابند. نقش طبیعت و عناصرش در انواع تصویرپردازی به خصوص تصویرسازی عرفانی، همواره قابل توجّه بوده است. پدیده­های متعدّد و متنوّع طبیعی، کارکردی بی­­نظیر در ملموس ساختن امور ماورایی دارند؛ کاربرد طبیعت در تصویر، یکی از بارزترین شگردهای عرفانی­- ­ادبی مولانا به شمار ­می­رود. هدف این پژوهش، تحلیل انواع تصاویر مرتبط با طبیعت در غزل مولوی است؛ در جریان تحقّق این مقصود، مخاطب از مهم­ترین نمودهای اجزاء طبیعت و دلایل توجّه مولوی به هر پدیده آگاه می­گردد و با برجسته­ترین شیوه­های تصویرپردازی شاعر با استفاده از این عناصر آشنا می­شود. در میان این دسته از تصویرها، تشبیه پربسامدترین و برجسته­ترین صورت خیال است و نماد و استعاره، به ویژه استعاره مصرّحه، به ترتیب، پس از آن قرار می­گیرند. از میان عناصری نیز که مستقیماً یا گاهی با­ واسطه از طبیعت گرفته شده­اند، نمود آسمان و اجرامش بارزتر است. آب و پدیده­های وابسته به آن، گل­ها، گیاهان، درختان و  میوه­ها و نیز حیوانات و پرندگان، عناصر پرکاربرد دیگرند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازتاب اندیشۀ اسطوره‌‌ای جادو در غزلیات مولوی

          با ورود انسان به عصر علمی و پشت سرگذاشتن دوره­های اسطوره­ای و فلسفی چنین به نظر می­رسد که دورة اندیشه­های اسطوره­ای به سر­آمده باشد اما اساطیر به علت کارکرد و نقش عمیقی که در زندگی روانی و حتی اجتماعی نوع بشر داشته­­اند، هم­چنان با تغییر، تحول و پویایی خاص خود از راه­های گوناگون به حیات خویش ادامه می­دهند. جادو، نماد، داستان­های تمثیلی، ادبیات عامه، آیین­ها و مراسم محلی نقش مهمی در ان...

متن کامل

بررسی بینامتنی تصویر دریا در غزلیات شمس

  بررسی و تحقیق در بسیاری از غزل های مولانا نشان می‌دهد که چشمگیرترین جنبه این غزل ها بعد از موسیقی، کثرت و پویایی تصاویر است. تصاویری که محصول لحظات مکاشفه و از خود بیخود شدن شاعر است. ‌در این لحظات عنصر زبان برجستگی خاصی می یابد تا بتواند معنا را به خواننده القا کند و بسیاری از تصاویر و واژه‌ها برای بیان دریافت های مکاشفه آمیز مولانا به یاری او آمده و اشعار او حالتی الهام گونه و رؤیا وار می ی...

متن کامل

بررسی بسامدی تصویر در غزلیات سعدی

تصویر یا تخیل از عناصر اساسی شعر محسوب می شود؛ از مهم‌ترین کارکردهای تصویر پیوند دادن ذهن و عین است و از طریق بررسی تصویرهای مجازی می‌توان به ذهنیت شاعر دست یافت. در شعر سعدی که به سهل و ممتنع شهرت دارد، کاربرد تصاویر به گونه‌ای است که بیش از اینکه خواننده متوجه ظرافت هنری تصویر شود، مجذوب زبان ساده شعر می‌شود. بسیاری از محققان شعر سعدی را فاقد تصویر می‌دانند. غزل سعدی همچون طیفی است که انواع گ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۴، شماره ۱۶، صفحات ۷۱-۹۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023